نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه خاتم

2 عضو هیات علمی موسسه عالی آموزش بانکداری ایران

3 کارشناس ارشد مدیریت علوم بانکی

چکیده

 ریسک درماندگی بانک­ها بخش اعظمی از ادبیات بانکداری را به خود اختصاص داده، به ویژه پس از بحران مالی جهانی و به دنبال آن ورشکستگی­های گسترده بانک­ها، این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار شده­است­. درماندگی مالی اغلب در بانک­ها و موسسات اعتباری به دلیل متنوع نبودن پرتفوی ساختار تأمین مالی و اعطای تسهیلات هنگفت به یک صنعت یا بخش خاص اقتصادی و عدم مدیریت و کنترل ریسک­های پیش­روی فعالیت آنها به وجود می­آید. از آنجایی که درماندگی بخش مالی به ویژه بانک­ها آثار سوئی بر اعتماد مردم به نظام مالی کشور داشته که در نتیجه این امر آثار مخربی به کل اقتصاد کشور منتقل می­شود، لذا بررسی عوامل تأثیرگذار بر ریسک درماندگی از اهمیت بسزایی برخوردار می­باشد. از این رو در تحقیق حاضر با استفاده از مدل پانل دیتا (پانل نامتوازن) و روش حداقل مربعات تعمیم­یافته (GLS) به آزمون میزان اثرگذاری ساختار تأمین مالی، ریسک­های اعتباری، نرخ بهره و نقدینگی بر ریسک درماندگی بانک­ها پرداخته شده است. داده­های تحقیق شامل اطلاعات مالی 10بانک تجاری دولتی، خصوصی اصل 44 و خصوصی طی سال­های 1380 الی 1391 می­باشد. نتایج تحقیق نشان می­دهد، که متغیر تخصص­گرایی ساختار تأمین مالی اثر مستقیم و معنی داری بر ریسک درماندگی بانک داشته در حالی که متغیر ثبات ساختار تأمین مالی میان­مدت (سیاست های میان­مدت بانک­ها در اعطای تسهیلات) اثر معکوس و معنی­داری بر ریسک درماندگی بانک­ها دارد. همچنین تأثیر ریسک­های نرخ بهره، ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی بر ریسک درماندگی بانک­ها مثبت و معنی­دار بوده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Financing Structure on Insolvency Risk of Banks

نویسندگان [English]

  • Mohsen Khoshtinat 1
  • Mohammad Omidinejad 2
  • Monireh Rezvanian 3

1 Associate Professor, khatam University

2 Faculty member, Iran Banking Institute

3 MA in Banking Management

چکیده [English]

Insolvency risk of banks accounted for a large part of the banking literature, especially after the global financial crisis and the subsequent widespread bankruptcies of the banks is of great importance. Most banks and credit institutions face with financial insolvency due to the lack of portfolio diversification of financing structure, lending large amount of loans to a particular industry or economic sector, and the lack of management and control of risks before they come into existence. Since the failure of the financial sector especially banks undermine public confidence in the financial system and as a result devastating effects is transferred on the entire economy, studying factors influencing the risk of insolvency is very important. Hence, the present study uses panel data model (unbalanced panel) and Generalized Least Squares (GLS) to test the effectiveness of the financing structure, credit risks, interest rate risk on insolvency risks of banks. Research data include financial information of 10 commercial public banks, private, and privatized banks under Article 44 during the priod of 2001 to 2012. The results show that specialization financing structure variable has a significant and direct effect on the risk of bank insolvency, while financing structure stability variable over the medium term (mid-term policy of banks lendings) has reverse and significant effect on the risk of bank insolvency. Also, the effect of interest rate risk, credit risk and liquidity risk on bank insolvency risk is significant and positive.

  1. افشار، منیژه.1386. « کاربرد کی ام وی در پیش بینی ورشکستگی بانک­ها و موسسات اعتباری»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
  2. احمدی­سلمانی، شهرام .1390. «الزامات احتیاطی، نظارتی وکفایت سرمایه درمورد
    حساب­های سرمایه ­گذاری مشاع در سود، مورد مطالعه تامین مالی اسلامی / بانک سپه
    »، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
  3. ارشدی، علی .1391. مدیریت ریسک در بانک ها و موسسات مالی و اعتباری، تهران : نورعلم.
  4. اشرف‌زاده، حمیدرضا و نادر مهرگان .1387.اقتصاد سنجی پانل دیتا. تهران: مؤسّسه تحقیقات تعاون دانشگاه تهران.
  5. حسینی، فرهنگ .1391. « بررسی ریسک نقدینگی و درماندگی مالی در بانک های خصوصی ایران»، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
  6. راعی، رضا، علی سعیدی .1383. مبانی مهندسی مالی و مدیریت ریسک. تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
  7. رضانژاد، اکبر .1391. «بررسی اثرات رشد تسهیلات غیرعادی بر معیارهای عملکرد بانک­ها پرداخته است»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
  8. علی­ رازینی، ابراهیم و امیررضا سوری، 1386، «تأثیر ادغام، تمرکز و ریسک اعتباری بر کارایی صنعت بانکداری ایران» ، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره 10 و 11.
  9. فلاح شمس، میرفیض و مهدی رشنو، 1387، «مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و موسسات مالی و اعتباری(مفاهیم و مدل ها)»، تهران : دانشکده علوم اقتصادی .
  10. قنبری، حمید(مترجم) .1392. نگاهی به چارچوب قانونی، نهادی ونظارتی ورشکستگی بانک. اداره بررسی­‌های حقوقی، بانک مرکزی ج.ا.ا. .
  11. ملکی، محسن .1378. «بررسی تسهیلات ونرخ سود تکلیفی وآثار ناشی از آن برسوددهی بانک سپه»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
  12. مکیان، سید نظام الدین، علیرضا ناصر صدر آبادی و عبدالرضا سرلک .1390. «تعیین الگوی بهینه تخصیص تسهیلات بانکی به کمک منطق فازی با لحاظ شرایط ریسک»، مجله علمی ـ پژوهشی سیاست گذاری اقتصادی، سال دوم، شماره چهارم.
  13. «مدیریت دارایی ـ بدهی و ریسک نقدینگی در موسسات مالی»، 1387، بانک اقتصاد نوین، گروه مطالعات و مدیریت ریسک، نشر فراسخن. 
  14. «مدیریت ریسک در بانکداری»، 1386، تهران : اداره مطالعات و کنترل ریسک بانک تجارت.
  15. مهرآرا، محسن و صغری صادقیان، 1389، «تعیین ترکیب بهینه وام در بخش­های اقتصادی: مطالعه موردی بانک سامان»، فصلنامه علوم اقتصادی، سال دوم، شماره 5.
  16. نبی­زاد، امیر، 1391، «اندازه گیری ریسک تسهیلات اعطایی به مشتریان حقوقی
    بانک­ها با کاربرد الگوی لاجیت (مطالعه موردی بانک سپه)»
    ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب.
  17. نوری­شکری، زهرا، 1389، «بررسی رابطه کفایت سرمایه با شاخص ریسک ورشکستگی و عملکرد مالی بانک­های ایران 86-1383»، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.

ب- انگلیسی:

  1. Abdul Rahman, Aisyah, 2010, “Financing structure and insolvency risk exposure of Islamic banks”, Finance Mark Portf Manag, 24: 419–440.
  2. Caprio Jr, Gerard & Daniela Klingebiel, 1997, “Bank Insolvency: Bad Luck, Bad Policy or Bad Banking?” Annual World Bank Conference on Development Economics.
  3. Khanindra Ch. Das, 2012, “Banking Sector Reform and Insolvency Risk of Commercial Banks in India”, IUP. All Rights Reserved.
  4. Iviµci´c, Lana, Davor Kunovac & Igor Ljubaj. 2008. “Measuring Bank Insolvency Risk in CEE Countries”, the Fourteenth Dubrovnik Economic Conference.
  5. Khanindra Ch. Das.2012. “Banking Sector Reform and Insolvency Risk of Commercial Banks in India”, IUP. All Rights Reserved.
  6. Krishna Murari.2012. "Insolvency Risk and Z-Index for Indian Banks: A Probabilistic Interpretation of Bankruptcy", IUP. All Rights Reserved.
  7. Strobel, Frank, 2013, " Bank Insolvency Risk and Z-Score Measures: A Refinement", Department of Economics, University of Birmingham, B15 2TT, U.K.