نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت امور بانکی

چکیده

ارزیابی ریسک اعتباری مشتریان حقوقی، یکی از دغدغه‌های اصلی بانک‌ها برای اعطای وام است. درحالی­که روش‌های مختلفی ازجمله استفاده از شاخص‌های مالی برای سنجش ریسک اعتباری وجود دارد، هدف این مقاله، ارزیابی ریسک اعتباری مشتریان حقوقی با استفاده از شاخص‌های مالی و عملکردی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل 212 شرکت حاضر در صنایع خودرو، مواد‌ غذایی و چرم است که در بین سال‌های1390 تا 1392 از بانک ملت استان آذربایجان شرقی وام گرفته‌اند. برای سنجش ریسک اعتباری شرکت‌ها، از کارآیی شرکت در کنار نسبت‌های مالی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که کارآیی شرکت بیش­ترین قدرت پیش‌بینی‌کنندگی احتمال عدم نکول تسهیلات را دارا است. در مقابل، در بین شاخص‌های مالی، تنها اندازه شرکت (فروش) معنی‌دار ظاهر شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Credit Risk Assessment of Legal Customers using Financial and Performance Indicators (Case: Bank Mellat of East Azarbaijan Province)

نویسندگان [English]

  • Eldar Sedaghatparast 1
  • Siavash Golzarianpour 1
  • Hasan Ghaffari Ghazani 2

1 Faculty member, Iran Banking Institute

2 MA in Banking Management, Iran Banking Institute

چکیده [English]

Risk assessment is one of the main concerns of commercial banks when granting loans. Although there are several methods including financial ratios to assess the credit risk of customers, the aim of this article  is to apply several financial and performance indicators to assess legal customors credit risks. The statistical population of this study consists of 212 companies active in three industries (automotive, food and leather) during the time period of  2011-2013 which borrowed more than 1 Billion Rials from the Bank Mellat of East Azarbaijan Province. To measure the credit risk, we used the company’s efficiency along with financial ratios. Logistic regression was applied to test the hypotheses. The results show that the efficiency has highest predictive power than the other profitability ratios to forecast the default of loans. However, among the financial ratios, only company size (sales) was significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Credit risk
  • Efficiency
  • DEA
  • Logit Model
  • Bank Mellat of Azarbaijan Province
الف- منابع فارسی
امامی میبدی، علی. 1379: اصول اندازه‌گیری کارآیی و بهره‌وری، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، صص103-106.
بی‌نظیر، علی‌­اصغر. 1388: امتیازدهی اعتباری مشتریان حقوقی بانک‌ها با استفاده از روش آلتمن مطالعه موردی بانک ملت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
حیدری، هادی،‌ زهرا زواریان و ایمان نوربخش.1390: بررسی اثر شاخص‌های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌ها، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره اول، صص 43-65.
دادگر، یداله. 1386: اقتصاد بخش عمومی، چاپ دوم، دانشگاه مفید، قم.
ذکاوت، سیدمرتضی. 1382: مدل‌های ریسک اعتباری مشتریان بانک توسعه صادرات ایران، پایانامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
سلیمانی، اعظم و هاشم نیکومرام. 1387: ارزیابی توانمندی مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارایه مدل مناسب ارزیابی، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 8، صص 253-279.
شوال‌پور، سعید و الهام اشعری.1392: بررسی تاثیر ریسک اعتباری بر سودآوری بانک‌ها در ایران، تحقیقات مالی - دوره: 15،  شماره : 36، صفحه:229 -246.
شوری، جورج 1366: تخصیص منابع، ترجمه: عبدالله جیروند، تهران، انتشارات پاپیروس.
شیرین‌بخش، شمس‌اله؛ ندا یوسفی و جهانگیر قربانزاده. 1390: بررسی عوامل مؤثر بر احتمال عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانک‌ها(مطالعه موردی مشتریان حقوقی بانک توسعه صادرات ایران)، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره دوازدهم، زمستان 1390.
صفری، سعید، مرضیه شقاقی ابراهیمی و مرتضی طاهری فرد. 1389: طراحی مدل
 رتبه­بندی اعتباری مشتریان حقوقی در بانک‌های تجاری با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها؛ مطالعه‌ی تطبیقی شاخص‌های مالی و غیرمالی
، پژوهشنامه‌ی علوم اقتصادی، سال ششم، شماره‌ی12، نیمه دوم1390.
عالم تبریز، اکبر و همکاران. 1388: بررسی کارکرد تکنیکتاپسیس فازی در بهبود سنجش کارآیی شعب بانک‌ها با استفاده از تکنیک DEA، مدیریت صنعتی، دوره 1، شماره3، صص 99-118.
عرب مازار، عباس و پونه روئین تن. 1384: عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری مشتریان بانکی (مطالعه موردی بانک کشاورزی) دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، شماره 6، صص45-80.
عرب مازار، عباس.1366:  اقتصادسنجی عمومی، تهران، انتشارات کویر.
غلامی، روح­اله.1390: رتبه­بندی مشتریان حقوقی با استفاده از مدل ناپارامتریک تحلیل پوششی داده‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، موسسه عالی بانکداری.
فقیه، مصطفی.1383: مدیریت ریسک اعتباری و سیاست‌های آن (نگرش کاربردی)،  نشریه بانک و اقتصاد، شماره 46.
فلاح شمسی، میرفیض.1384: طراحی و تبیین مدل ریسک اعتباری در نظام بانکی کشور، مجموعه مقالات شانزدهمین همایش بانکداری اسلامی، تهران.
لطفی، علی­اصغر.1386: مدل­سازی ریسک اعتباری در بانک کشاورزی، رویکرد مدل‌های لاجیت، پروبیت و شبکه‌های عصبی، رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی.
محمدزاده، پرویز و علیرضا جلیلی مرند. 1391: پیش­بینی ورشکستگی مالی با استفاده از مدل لوجیت مرکب، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 8، صص 1-21.
منصوری، علی و عادل آذر. 1381: طراحی و تبیین مدل کارآمد تخصیص تسهیلات بانکی- رویکرد شبکه‌های عصبی، رگرسیون لجستیک خطی، فصلنامه مدرس.
نبوی چاشمی، سیدعلی؛ موسی احمدی و صادق مهدوی فرح­آبادی. 1389: پیش­بینی ورشکستگی شرکت‌ها با استفاده از مدل لاجیت، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت پرتفوی، شماره 5، ص 55-81 .
 
ب- منابع انگلیسی
Abid, Lobna,  Med Nejib Ouertani and Sonia Zouari-Ghorbel, 2013.Macroeconomic and Bank-Specific Determinants of Household’s Non-Performing Loans in Tunisia: a Dynamic Panel Data, Procedia Economics and Finance 13, 58 – 68.
Altman E et al,1968. Financial rations discriminate analysis and the prediction of corporate bankruptcy, the Journal of Finance 4, 589-609.
Beaver, W.H., 1966. Financial ratios as predictors of failure, Empirical Research in Accounting: Selected Studies, Supplement to Journal of Accounting Research 5, 71–127.
Becchetti, L., Sierra, J., 2003. Bankruptcy risk and productive efficiency in manufacturing firms, Journal of Banking and Finance, 27, 2099–2120.
Cheng EWL.Chaing YH,Tang BS,2007. Alternative approach to the credit scoring by DEA: evaluating borrowers with respect to PFI project, Journal of Building and Environment, 42,1752-1760.
Deakin, E.B.,1972.A Discriminant analysis of predictors of business failure, Journal of Accounting Research,1, (Spring): pp8-29 &167-179.
Farrell, M., 1957. The Measurement of Productive Efficiency, Journal of the Royal Statical Society, series A (General), Vol 120, pp: 255-260.
John B. C., Edward I. A., Paul N.,1998. Management credit risk: The next grate financial challenge; John Wiley & Sons, N.Y.
Psillaki, Maria, Ioannis  E. Tsolas and Dimitris Margaritis, 2010. Evaluation of credit risk based on firm performance, Available at www.elsevier.com/locate/ejor
Min JH. and Lee YC., 2007. A practical approach to credit scoring», Journal of Expert systems with applications;do i:10.1016/j.eswa,08.070.
Ohlson, James A.,1980. Financial Ratios and the Probabilistic Prediction of Bankruptcy, Journal of Accounting Research, Vol.18, No1., pp. 109-131.
Whitehead,J.,2004. an introduction to logistic regression. Department of Economics, East Carolina University.
Retrived from
http://www.appstate.edu/~whiteheadjc/service/logit/logit.ppt/ (Accessed on March 17, 2012).
Wang, Gang & et al., 2011. A comparative assessment of ensemble learning for credit scoring, Expert systems with Applications, Volume 38, Issue 1, Pages 223- 230.