محمدجواد محقق‌نیا؛ احمد بختیاری؛ احسان گلوانی
دوره 1، پاییز و زمستان ، اسفند 1394، ، صفحه 85-113
چکیده
تجربه سه دهه اجرای قانون بانکداری بدون ربا در ایران حاکی از آن است که نظام بانکداری کنونی با چالش‌های مختلفی در حوزه‌های گوناگون روبه‌رو شده است. بهمنظور اجرای درست و مناسب قوانین و مقررات بانکداری اسلامی و ملزم کردن بانکها به پایبندی عملی به این نظام، باید این چالش‌ها و مشکلات به درستی شناسایی و طبقه‌بندی ...
بیشتر
تجربه سه دهه اجرای قانون بانکداری بدون ربا در ایران حاکی از آن است که نظام بانکداری کنونی با چالش‌های مختلفی در حوزه‌های گوناگون روبه‌رو شده است. بهمنظور اجرای درست و مناسب قوانین و مقررات بانکداری اسلامی و ملزم کردن بانکها به پایبندی عملی به این نظام، باید این چالش‌ها و مشکلات به درستی شناسایی و طبقه‌بندی شوند تا در مرحله بعد بتوان درصدد رفع این مشکلات برآمد. از جمله عواملی که باید برای این منظور شناسایی و جایگاه آن مشخص شود، عوامل انسانی و مدیریتی است. بهمنظور جمع‌آوری دادهها در این پژوهش، از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شد. در ابتدا عوامل انسانی و مدیریتی را شناسایی و تفکیک کرده و با استفاده از روش پژوهش پیمایشی(دلفی)-تحلیلی، سعی می‌شود که سهم هر کدام از عوامل (مدیریتی و انسانی)، در عدم پایبندی عملی بانکها به بانکداری اسلامی، مشخص شود. محاسبات آماری با استفاده از بسته نرم افزاری SPSS انجام گرفته است. آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 است و اعتبار یافته‌ها قابل قبول است. بررسی روایی[1] پرسشنامه به دلیل نوع روش تحقیق و پایین بودن تعداد نمونه، بهمنظور بالا بردن سطح تخصص، انجام نشده است. برای استنباط آماری در مورد میانگین جامعه با استفاده از میانگین نمونه، از آزمون پارامتریک T تک نمونه‌ای[2] و برای مشخص کردن سهم و تاثیر متغیرها و مولفه‌ها، از واریانس‌های تشریح شده و چرخش واریماکس استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل انسانی و مدیریتی و همچنین، مشکلات الگوی کنونی بانکداری در ایران، سهم معنی‌داری در عدم پایبندی عملی بانکها دارند که در این میان، عوامل مدیریتی سهم بیشتری را دارا هستند. در پایان نیز، به ارایه‌ی پیشنهادهای اصلاحی در این زمینه، پرداخته می‌شود.
