نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدعلی دهقان دهنوی ¹
• فاطمه رضازاده کارسالاری ²
• اویس محرم اوغلی ³

¹ استادیار، گروه مالی و بانکداری اسلامی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

³ کارشناس ارشد بانکداری اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

یکی از قوت‎های بانکداری اسلامی در مقابل بانکداری متعارف، مشارکت در سود و زیان فعالیت‌های تأمین مالی‌شده توسط بانک در چارچوب قراردادهای مشارکتی است. اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی، به رعایت الزام‌های شرعی در کنار الزام‌های مالی و اقتصادی نیاز دارد. این در حالی است که انتقادهای مطرح از نحوه فعالیت‌ بانک‌های اسلامی در اعطای تسهیلات مشارکتی نشان از ناتوانی آنها در اجرای صحیح و رعایت الزام‌های شرعی و قانونی مربوط به این نوع تسهیلات است. بنابراین، به‌دلیل افزایش روزافزون مطالبات غیرجاری و ارتباط آن با عقود اسلامی، در این پژوهش به بررسی رابطه میان عقود اسلامی و ریسک اعتباری بانک‌ها می‌پردازیم. برای رسیدن به این هدف از داده‌های چهارده بانک بورسی طی سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۶ و از مدل رگرسیون با داده‌های تابلویی استفاده شده است. همچنین ریسک اعتباری با شاخص نسبت تسهیلات غیرجاری و عقود اسلامی (مشارکتی و مبادله‌ای) بر اساس سهم عقود از کل تسهیلات سنجش می‌شوند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهند که عقود مشارکتی با ریسک اعتباری بانک‌ها رابطه مستقیم دارد و عقود مبادله‌ای بر ریسک اعتباری بانک‌ها تأثیر چندانی ندارد. بازده دارایی‌ها و اندازه بانک نیز با ریسک اعتباری بانک‌ها رابطه منفی و معناداری دارند.

کلیدواژه‌ها

• ریسک اعتباری
• عقود مشارکتی
• عقود مبادله‌ای
• بازده دارایی‌ها
• اندازه بانک

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Islamic Contracts on Credit Risk of Banks of Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• Mohammad Ali Dehghan Dehnavi ¹
• Fatemeh Rezazadeh Karsalarei ²
• Oveise Moharram Oghli ³

¹ Assistant Prof., Department of Finance and Islamic Banking, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

² Ph.D. Candidate, Department of Economics, Faculty of Economic, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran

³ Master of Islamic Banking, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the strengths of Islamic banking compared to the conventional banking system is the participation in the profit and loss of financial activities within the framework of partnership contracts. Proper implementation of participatory facilities requires the observance of religious, financial, and economic requirements. However, the criticism and evidence concerning the performance of Islamic banks in the provision of participatory facilities indicate their inability to properly implement and comply with the judicial and legal requirements of such facilities. Therefore, due to the growing trend of non-performing loans and their relation to Islamic contracts, we examined the relationship between Islamic contracts and the credit risk of banks. To this end, the panel regression was employed to collect data from 14 banks listed in TSE in 2009-2018. The credit risk was also measured using the ratio of non-performing facilities and Islamic contracts (participatory and transactional) based on the share of contracts in total facilities. The results of this study show that participatory contracting has a direct relationship with the credit risk of banks and transactional contracting has no significant effect on the credit risk of banks. The return on assets and the bank size have a significant negative relationship with banks' credit risk.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Credit Risk
• Participatory Contract
• Transactional Contract
• ROA
• Size